وسواس در مطالعه
آیا شما هم درگیر وسواس در مطالعه هستید؟ اگر جزو کسانی هستید که بارها یک مطلب را خوانده و نگران هستید که مطالب را فراموش کنید، باید بدانید که وسواس درسی یکی از شایع‌ترین مشکلات دانش‌آموزان است و از آنجایی که اثرات منفی دارد، باید برای درمان آن چاره‌ای بیندیشید.
در ادامه همراه ما باشید تا با یکدیگر بررسی کنیم که چگونه می‌توانید از شر افکار مزاحمی که به طور ناخواسته در ذهن شما شکل گرفته و شما را به رفتار‌های وسواس‌گونه وادار می‌کنند، و از وسواس در مطالعه ر‌ها شوید. همچنین می‌توانید مشاوره‌های تخصصی آموزشگاه تیزهوشان اف ریاضی را دریافت کنید.
تعریف وسواس در مطالعه
وسواس در مطالعه یکی از انواع وسواس‌های روانی است که در دانش‌آموزان و دانشجویان بسیار شایع است و سبب اختلال در روند تحصیل می‌شود. این افراد زمان زیادی را صرف مطالعه می‌کنند و همواره نگران هستند که مبادا مطلب را فراموش کرده یا آن را به خوبی درک نکرده باشند.
این افراد وسواس تکرار داشته و هر مطلب را بارها مطالعه می‌کنند که بسیار وقت‌گیر بوده و مانع بزرگی در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان به شمار می‌آید. وسواس در مطالعه به دو گروه وسواس فکری در مطالعه و وسواس رفتاری در مطالعه تقسیم می‌شود.
وسواس فکری به گونه‌ای است که شما با اینکه تمامی مطالب را به خوبی خوانده‌اید، فکر می‌کنید هنوز چیزی یاد نگرفته‌اید و برای آموختن به منابع دیگری نیاز دارید. وسواس رفتاری نیز شامل برخی دانش‌آموزان است که قبل از شروع مطالعه باید اتاق خود را مرتب کنند یا در حین درس خواندن از چند رنگ خودکار یا ماژیک استفاده کنند.
نشانه‌های وسواس در مطالعه
معمولاً دانش‌آموزانی که دچار وسواس درسی هستند نشانه‌های واضح و روشنی در رفتار خود نشان می‌دهند که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- همواره باید در یک مکان خاص مطالعه کنند.
- مطالب را هر چند ساده باشند، بارهاوبارها از ابتدا مطالعه می‌کنند.
- این دانش‌آموزان همیشه مضطرب هستند.
- حتی زمانی که مطلبی را به طور کامل یاد گرفته‌اند، باز هم احساس می‌کنند چیزی بلد نیستند.
- این دانش‌آموزان هیچ‌وقت از خود و نتایج درسی‌شان راضی نیستند.
- زمان زیادی را برای مطالعه یک مبحث ساده صرف می‌کنند.
- با جابه‌جایی یک وسیله کوچک، تمامی تمرکز خود را از دست می‌دهند.
توجه داشته باشید که حساسیت بالا در درس خواندن نه‌تنها به بهتر شدن وضعیت تحصیلی شما کمکی نمی‌کند، بلکه پیامد‌های بسیار مخربی در پی خواهد داشت. وسواس در مطالعه علاوه بر وارد کردن آسیب‌های روانی بسیار و تحمیل استرس، سبب می‌شود شما به علت شدت استرس مطالب را فراموش کنید.
علت بروز وسواس در مطالعه
طبق اصول مشاوره قبولی تیزهوشان مجموعه اف ریاضی اصلی‌ترین علت وسواس در مطالعه استرس و اضطراب است. در واقع شما در جهت کاهش استرس خود درنتیجه افکاری همچون نگرانی از بابت کمبود زمان، وجود رقابت سخت یا اینکه هرچقدر مطالعه می‌کنید، باز هم چیزی نمی‌فهمید، به تکرار مطالعه می‌پردازید.
البته اضطراب تنها علت بروز وسواس درسی نیست و از دیگر دلایل بروز این مشکل باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- روش‌های غلط یادگیری و ترس از مطالعه ناقص
- ترس از شکست
- کمال‌گرایی دانش‌آموز
- خواندن جزئیات
- نداشتن برنامه و کمبود وقت
- کند خوانی
- حواس‌پرتی به هنگام انجام هم‌زمان چندین کار
- خواب کم یا خواب زیاد
۸ تکنیک برای مقابله با وسواس در مطالعه
طبق گفته متخصصان مشاوره قبولی تیزهوشان وسواس مطالعاتی را می‌توان به کمک راهکار‌هایی کنترل کرده و بازدهی و سرعت دانش‌آموزان را در حین مطالعه بهبود بخشید.
خلاصه‌نویسی کنید
طبق گفته متخصصان آموزش تیزهوشان خلاصه‌نویسی و یادداشت برداری از مؤثرترین راه ها برای درمان وسواس در مطالعه است. به کمک خلاصه‌نویسی دیگر نیازی نیست تمامی مطلب را بارها به صورت ریزبه‌ریز بخوانید و می‌توانید برای مرور از یادداشت‌هایتان کمک بگیرید. خلاصه‌نویسی به افزایش تمرکز و تثبیت مطالب در ذهن نیز منجر می‌شود.خلاصه نویسی کردن یک روش بسیار مفید برای بخاطر سپردن مطالب مختلف است.
یادداشت برداری از مطالب و خلاصه کردن آن‌ها به ما کمک می‌کند تا مطالعه و مرور بهتری داشته باشیم. غفلت از خلاصه نویسی معمولا باعث می‌شود که ما مجبور باشیم تمامی مطالب را از روی جزوه یا کتاب درسی خود مو به مو بخوانیم. یا اینکه هنگام خلاصه‌نویسی آنقدر مفصل می‌نویسیم که گاهی خلاصه‌ی ما از خود متن اصلی بیشتر می‌شود. درحالی‌که به سادگی و به کمک روش‌های خلاصه نویسی، می‌توانیم مطالب را به سادگی مطالعه یا مرور کنیم. خلاصه نویسی به ما کمک می‌کند تا بیشتر زمان خود را صرف مطالعه و مرور مطالب کنیم.
افکار مزاحم خود را بنویسید
اگر در حین مطالعه افکار مزاحم و استرس‌زا به ذهنتان رسیدند، می‌توانید آن‌ها را یادداشت کرده و با خود بگویید بعدً به آن‌ها رسیدگی می‌کنید. در این صورت تمرکز شما برای مطالعه افزایش پیدا می‌کند.
تندخوانی و مرور را فراموش نکنید
تندخوانی یعنی اینکه روی مطالب مکث نکنید و فقط با آرامش و حضور ذهن یکبار آن‌ها را مطالعه کنید. تندخوانی شما را وادار می‌کند سریع‌تر از مباحث گذشته و وسواس خود را کمتر کنید؛ زیرا تکرار چندباره مطالب تنها استرس شما را زیادتر می‌کند.
تمرکز کنید
اگر یکبار با تمرکز کافی مطلب را مطالعه کنید نتیجه بهتری دریافت می‌کنید تا اینکه با نگرانی و وسواس بارها مطلب را بخوانید؛ بنابراین سعی کنید عوامل پرت‌کننده حواس را از اطراف خود دور کرده و اصلاً به مسائل متفرقه فکر نکنید.
ذهنتان را تقویت کنید
بخشی زیادی از وسواس درسی ناشی از استرس و اضطراب است و این اضطراب می‌تواند حاصل از افکار منفی همچون نگرانی از بابت نمره، عقب افتادن از هم‌کلاسی‌ها، کمال‌گرایی، میل به بهترین بودن و غیره باشد. درست است که تحصیل از مهم‌ترین بخش‌های زندگی هر فرد است؛ اما بااین‌حال تمام زندگی شما نیست.
از تکنیک‌های علامت‌گذاری استفاده کنید
علامت‌گذاری‌های مختلف مطلب را اولویت‌بندی کرده و به ذهن شما نظم می‌دهند. تنها کافی است قسمت‌های مهم و پرتکرار، قسمت‌هایی که روی آن‌ها مسلط هستید، قسمت‌های ساده‌تر و بخش‌های مشکل‌تر مبحث را مشخص کنید تا بدانید برای کدام یک باید وقت بیشتری اختصاص داده و از کدام مطلب زودتر عبور کنید.
در هنگام مطالعه مکث نکنید
اگر حس می‌کنید مطلبی برایتان سنگین است یا لازم است دوباره مطالعه شود، اصلاً مکث نکنید؛ زیرا مکث کردن سبب می‌شود ساعت‌ها روی یک مطلب مانده و درنهایت به دلیل خستگی ذهن، به بقیه برنامه خود نرسید. مبحث را علامت زده و در مرور مطلب دوباره آن بخش را بررسی کنید.
تغذیه و خواب کافی را جدی بگیرید
شما به‌عنوان یک دانش‌آموز پرتلاش باید حداقل ۷ الی ۸ ساعت خواب مفید داشته و یک تغذیه کامل شامل مواد مغذی همچون پروتئین، فیبر ،سبزیجات، آب کافی و غیره داشته باشید. وضعیت جسمانی مناسب تا حد زیادی روی تمرکز فرد تأثیرگذار بوده و قدرت حافظه را افزایش می‌دهد.
سخن پایانی
در هنگام مطالعه برخی دانش‌آموزان دائماً فکر می‌کنند برای یادگیری بهتر و ماندگارتر، لازم است چندین بار همان مطلب را تکرار کنند. این موضوع وسواس مطالعه نامیده شده و به اتلاف وقت زیاد و مختل شدن آرامش روانی دانش‌آموز منجر می‌شود.
سؤالات متداول
۱. وسواس در مطالعه خوب است یا بد؟
قطعاً وسواس مطالعاتی یک مشکل مهم به شمار می‌آید و تمرکز بیش از حد نوعی عدم تمرکز را به دنبال خواهد داشت.
۲. آیا وسواس درسی فقط برای کنکوری‌ها است؟
خیر این موضوع ممکن است برای کلیه دانش‌آموزان، دانشجویان، اساتید و دیگر افراد پیش بیاید.
۳. چگونه وسواس مطالعاتی را از بین ببرم؟
با راه‌هایی نظیر خلاصه‌نویسی، تقویت ذهن و تمرکز به مطالب مهم می‌توانید به کنترل وسواس خود کمک کنید.
