برنامه ریزی امتحانات ترم
برنامه ریزی امتحانات ترم یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که هر دانش آموزی برای موفقیت در امتحانات، باید به خوبی با تکنیک‌های آن آشنا باشد. همچنین نهایی شدن امتحانات دو پایه نهم و دوازدهم موضوع دیگری است که محصلین باید خود را برای آن به بهترین شکل آماده کنند. آنها باید این کار را با تغییر اولویت‌ها بعد از امتحانات نوبت اول انجام دهند و تمرکز اصلی خود را روی امتحانات نهایی و کنکور یا آزمون تیزهوشان بگذارند.
در این مقاله از اف‌ریاضی قصد داریم 10 نکته برای برنامه‌ریزی امتحانات ترم را با شما در میان بگذاریم و همچنین شما را از بایدها و نبایدهای امتحانات نهایی آگاه کنیم. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید و از این مطالب به نحو احسن استفاده کنید.
10 نکته برای برنامه ریزی امتحانات ترم
1. برای همه چیز برنامه‌ریزی کنید.
شما باید تمام فعالیت‌های مهم خود را در برنامه بگنجانید. یعنی باید برای تمام فعالیت‌های درسی و غیر درسی خود برنامه داشته باشید. به طور مثال قرار ملاقات‌ها، کلاس‌های غیر درسی، فعالیت‌های فوق برنامه، مراسمات خاص، مراجعه به پزشک و… همگی باید در برنامه‌ریزی شما گنجانده شوند.
در نظر گرفتن این فعالیت‌ها باعث می‌شود تا برای آن روزهای مشخص، محدودیت‌های زمانی خود را در نظر بگیرید و طبق آن محدودیت‌ها برنامه‌ریزی کنید. با این کار مانع از این می‌شوید که فعالیتی را از یاد ببرید و برای زمان آن برنامه‌ریزی کنید و بعد آن زمان مطالعه را از دست بدهید.
بیشتر بخوانید📋: چگونگی برنامه ریزی درسی
2. واقع بینانه هدف‌گذاری کنید.
اهداف واقع بینانه به شما برای ادامه تلاش انگیزه می‌دهند. درصورتیکه اهداف غیر واقع بینانه به دلیل اینکه رسیدن به آنها خارج از توان شماست، باعث ناامیدی و انفعالتان میشوند. بنابراین باید با توجه به مواردی مثل توان و ظرفیت جسمی و ذهنی، سرعت درس خواندن، حجم درس‌ها، فعالیت‌های دیگر غیر درسی و موارد از این قبیل برنامه‌ریزی کنید و تمام شرایط را در نظر بگیرید.
برداشتن گام‌های کوچک و مستمر بسیار پربازده‌تر از گام‌های بزرگی هستند که اصلا توان برداشتن آنها را ندارید. به طور مثال برای مطالعه هشت فصل، خلاصه نویسی از مطالب این فصل‌ها و کار کردن نمونه سوالات امتحانی آن دو ساعت زمان در نظر نگیرید.
3. زمان مطالعه را مشخص کنید.
زمان یادگیری و بازدهی افراد با یکدیگر متفاوت است. بعضی‌ها صبح‌ها بهتر و راحت‌تر یاد می‌گیرند و حفظ می‌کنند، بعضی‌ها هم عصر به بعد بازدهی بیشتری دارند. البته مطالعات نشان داده است که بیشتر افراد، صبح‌ها دارای انرژی بهتری برای درس خواندن یا کار کردن هستند و در واقع صبح‌ها زمان طبیعی بدن برای انجام چنین فعالیت‌هایی است.
اما طبیعتا استثنا هم وجود دارد و برای برخی بعدازظهر به بعد زمان خوبی برای درس و کار محسوب می‌شود. اگر شما نمی‌دانید که در چه زمانی بهتر می‌توانید مطالعه کنید آزمایش کنید؛ یک روز صبح درس بخوانید و یک روز دیگر عصر تا متوجه شوید که کدام بخش روز برای شما مناسب‌تر است.
4. هر واحد مطالعاتی را به یک درس و موضوع اختصاص دهید.
اگر می‌خواهید در مطالب عمیق‌تر شوید و به خوبی آنها را درک کنید، باید هر قسمت از واحدهای زمانی برنامه‌ریزی شده را فقط به یک درس یا موضوع اختصاص دهید. این کار باعث می‌شود تا راحت‌تر و بهتر تمرکز کنید. البته تنوع در مطالعه دروس کار درستی است که مشاوران تحصیلی هم آن را پیشنهاد می‌کنند؛ چرا که تنوع در مطالب می‌تواند کارایی و انرژی شما را افزایش دهد.
منظور ما در اینجا واحدهای مطالعاتی است که هر یک نباید به بیش از یک درس اختصاص پیدا کنند. همچنین اگر یک موضوع، از حجم و یا پیچیدگی بیشتری برخوردار است، بهتر است واحدهای مطالعاتی پشت سر هم برای آن در نظر گرفت. یعنی مثلا باید دو واحد درسی یک ساعته را که جمعا می‌شود دو ساعت برای این درس در نظر بگیرید.
5. واحدهای مطالعاتی خود را محدود کنید.
تحقیقات علمی نشان می‌دهند که پس از گذشت دو ساعت کمتر می‌توانیم روی یک موضوع تمرکز کنیم و توانایی ما برای حفظ مطالب کاهش پیدا میکند. علاوه بر این در نظر گرفتن زمان مناسب و به اندازه برای واحدهای مطالعاتی از هدف‌گذاری‌های غیر واقع بینانه هم جلوگیری میکند. بنابراین از مطالعه بیش از دو ساعت خودداری کنید.
شما قرار است در امتحانات موفق شوید و به نمرات خوبی دست پیدا کنید؛ برای این کار باید مطالب را با کیفیت بالا مطالعه کنید. بدیهی است که خواندن پشت سر هم مطالب بدون تمرکز مناسب، فایده چندانی به همراه ندارد. کمیت و کیفیت باید در کنار هم باشند. چگونگی چینش این واحدهای مطالعاتی هم بر عهده شما است و باید آن را با توجه به نیازها و شرایط خود مشخص کنید.
6. برای استراحت نیز برنامه‌ریزی کنید.
نکته دیگری که باید در نظر بگیرید، برنامه‌ریزی زمان استراحت مناسب بین واحدهای مطالعاتی‌ست. همانطور که گفتیم قطعا نمی‌توان به صورت پیوسته و بدون استراحت روی مطالب متمرکز شد. بنابراین باید به ازای هر واحد مطالعاتی، زمانی را هم به استراحت اختصاص دهید.
در ضمن فعالیت‌های شما در زمان استراحت هم مهم است. در آن مدت می‌توانید دراز بکشید، میان وعده‌های سالم مثل میوه و آجیل بخورید، کارهایی انجام دهید که ذهن شما را درگیر نمی‌کنند و آن را آزاد می‌گذارند. به طور مثال یکی از زمان‌بندی‌های استاندارد برای مطالعه و استراحت به این صورت است که 75 دقیقه یا همان یک ساعت و ربع را صرف مطالعه کنید و بعد 15 دقیقه یعنی یک ربع به خود استراحت دهید و سپس دوباره شروع کنید.
همچنین باید استراحت‌های بزرگ‌تری را برای غذا، ورزش، معاشرت با دیگران و هر کاری که باعث افزایش انرژی و انگیزه شما می‌شود، در نظر بگیرید.
7. برای مرور مطالب وقت بگذارید.
همیشه قبل از مطالعه مطالب جدید، زمان کوتاهی را به مرور کردن مطالبی اختصاص دهید که در روزهای قبل مطالعه کرده‌اید. انباشته کردن مطالب جدید روی هم در ذهن بدون مرور کردن آنها ارزش چندانی ندارد و به زودی از ذهنتان پاک می‌شود. اگر مطالب قبلی را مرور کنید در ذهنتان تازه می‌مانند و فراموش نمی‌شوند.
مزیت دیگری که مرور کردن دارد این است که ذهنتان با این کار بین مطالب جدید و مطالب قبلی ارتباط برقرار میکند و باعث می‌شود مطالب را عمیق‌تر یاد بگیرید. حتی اگر در موضوعی احساس اطمینان می‌کنید و به نظرتان نیاز به دوره و مرور ندارد، باز هم این کار را حتی با صرف حداقل‌ترین زمان ممکن انجام دهید.
بیشتر بخوانید📋: چگونه تیزهوشانی مطالعه کنیم؟
8. ثابت قدم باشید.
سعی کنید هر روز در هر مکانی که هستید، زمان مشخص شده را به مطالعه اختصاص دهید. این کار باعث می‌شود تا مطالعه، برای شما تبدیل به عادت شود و در ادامه خیلی راحت‌تر و به صورت خودکار آن را انجام دهید. همچنین ذهن خود را عادت دهید تا در بیشتر موقعیت‌های مکانی بتواند مطالعه کند و فقط به مکان‌های خیلی خلوت یا خاص عادت نکند.
به طور خلاصه برنامه‌ریزی کردن به تنهایی کافی نیست. برای موفقیت باید عملگرا باشید و به برنامه‌ریزی‌های خود به طور مستمر عمل کنید. اینگونه نباشید که یک روز بسیار عالی درس بخوانید و روز بعد اصلا سراغ مطالعه نروید. به قول سعدی رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود / رهرو آن است که آهسته و پیوسته رود.
9. برنامه‌ریزی را با یک چیز دوست داشتنی همراه کنید.
برای اینکه برنامه‌ریزی برای شما به فرایند جذاب‌تری تبدیل شود، آن را جوری انجام دهید که دوست دارید و باعث افزایش انگیزه شما می‌شود. مثلا از پلنرهای فانتزی و جذاب استفاده کنید، برنامه‌ها را روی کاغذهای کوچک رنگی بنویسید و به دیوار بچسبانید، با دوستانتان به صورت گروهی برنامه‌ریزی کنید و گزارش عملکرد خود را با هم در میان بگذارید، جلوی هر درسی که می‌خوانید یا هر فعالیتی که انجام می‌دهید تیک بزنید و هر کاری که احساس سودمندی بیشتری به شما می‌دهد.
همچنین می‌توانید خود را تشویق کنید. به این صورت که اگر تمام برنامه‌های روزانه یا هفتگی خود را انجام دادید، به خودتان یک هدیه کوچک بدهید؛ مثلا خود را به یک قهوه یا بستنی مهمان کنید، یک انیمیشن کوتاه تماشا کنید و یا هر کار کوچکی انجام دهید که خوشحالتان میکند.
10. برنامه‌ریزی خود را رنگی کنید.
یک کار موثری که در برنامه‌ریزی خود می‌توانید انجام دهید این است که به فعالیت‌های خود کد رنگی بدهید و واحدهای برنامه‌ریزی متفاوت را طبق کد رنگی مربوط به فعالیتشان رنگ کنید. این کار هم نمایش بصری بهتری از برنامه‌ای که طراحی کرده‌اید به شما نشان می‌دهد و هم برنامه‌هایتان را منسجم‌تر و ساختاریافته‌تر میکند. علاوه بر این استفاده از رنگ‌ها باعث زیبایی ظاهری برنامه می‌شود و در افزایش انگیزه نقش دارد.
بایدها و نبایدهای امتحانات نهایی
امتحانات نهایی برای دو پایه تحصیلی نهم و دوازدهم یعنی آخرین پایه متوسطه اول و آخرین پایه متوسطه دوم برگزار می‌شود. اگر نهمی یا دوازدهمی هستید مطالب زیر مخصوص شماست.
بیشتر بخوانید📋: ترفندهای مهم درس خواندن چیست؟
در فصل امتحانات نهایی نکات زیر را رعایت کنید:
نکات درسی
- برای مطالعه دروس امتحانی برنامه‌ریزی شخصی انجام دهید. نکات کاربردی برای طراحی و اجرای برنامه‌ریزی را در بالا برای شما ذکر کردیم. از آنها استفاده کنید و بهره بگیرید. برنامه‌ریزی شخصی به معنای آن است که مثلا اگر میزان تسلطتان روی یک درس خاص کمتر است، مدت زمان بیشتری را به آن درس اختصاص دهید.
- قبل از شروع مطالعه هر درس، مطالب آن درس را طبقه‌بندی نمایید. به این صورت که کدام مبحث را خوب بلد هستید، کدام مبحث اولویت بیشتری برای مطالعه دارد، کدام موضوع نیاز به صرف زمان بیشتری دارد، کدام مبحث سوال خیز تر است و ….
- برای مطالعه فصل‌هایی که به یکدیگر مرتبط نیستند، ابتدا آن فصل‌هایی را بخوانید که ارزش نمره‌ای بالاتری دارند و سوال خیز تر هستند.
- تمرکز اصلی خود را روی کتاب درسی بگذارید؛ چرا که منبع اصلی امتحانات نهایی کتاب‌های درسی مدرسه هستند. اینگونه نباشد که آنها را رها کرده و فقط از کتاب‌های کمک درسی استفاده کنید.
- حتما از مطالبی که می‌خوانید در برگه‌های جداگانه خلاصه‌نویسی کنید. نکات مهم، کلیدواژه‌هایی که اصل مطلب را یادآوری می‌کنند و فرمول‌ها را در خلاصه‌نویسی‌ها یادداشت کنید.
- علاوه بر خلاصه‌نویسی خوب است نکات و سوالات مهمی که در آنها ایراد دارید و برای شخص خودتان محل ابهام است را نیز یادداشت کنید و روز قبل از امتحان این یادداشت‌ها را مرور نمایید.
نکات جلسه امتحان
- سوالات امتحان را با دقت بخوانید و زیر قسمت‌های مهم خط بکشید. مثلا اینکه صورت سوال سرعت را بر اساس کیلومتر بر ساعت می‌خواهد و یا متر بر ثانیه؟
- اگر به نظرتان بعضی سوالات وقت گیر بودند، در کنار آنها علامت بزنید. ابتدا به سوالات آسان‌تر جواب دهید و بعد به سراغ سوالات سخت‌تر بروید. در غیر این صورت زمان را از دست می‌دهید، دچار استرس می‌شوید و حتی نمی‌توانید به خوبی روی سوالاتی که بلد هستید تمرکز کنید.
- سعی کنید پاسخنامه‌تان بسیار تمیز و خوانا باشد تا تصحیح کننده دچار اشتباه نشود که نمره‌تان را کسر کند.
- تمام پاسخ‌های خود را دوباره چک کنید تا چیزی از قلم نیفتد و اگر پاسخی نیاز به اصلاح داشت آن را اصلاح کنید. برای ترک جلسه امتحان اصلا عجله نداشته باشید.
در فصل امتحانات نهایی موارد زیر را انجام ندهید:
- زمان خواب خود را زیاد کاهش ندهید. شاید اینگونه فکر کنید که اگر از خواب خود بزنید و زمان آن را به درس خواندن اختصاص دهید، موفق‌تر خواهید بود؛ درصورتیکه اگر خوابتان را زیاد کم کنید تمرکز و حافظه‌تان کاهش پیدا میکند و اتفاقا بازدهی چندانی در مطالعه نخواهید داشت.
- از خوردن تغذیه و خوراکی‌های ناسالم جدا خودداری کنید. در دوره امتحانات نهایی باید بسیار روی تغذیه خود حساس باشید؛ زیرا تاثیر مستقیمی بر عملکرد مغز شما دارد. از غذاهای مغذی و مفیدی که حاوی پروتئین و فیبر هستند استفاده کنید.
بیشتر بخوانید📋: چگونه استرس‌مان را مدیریت کنیم؟
نکته دیگری که در خصوص تغذیه باید رعایت کنید این است که اصلا هنگام مطالعه و انجام کار غذا نخورید. بلکه زمان جداگانه‌ای را برای خوردن غذا اختصاص دهید.
- تا جای ممکن از اضطراب‌های متفرقه پرهیز کنید. خود امتحانات نهایی برای شما بار روانی دارند و موجب استرس میشوند. پس خودتان نباید به این اضطراب‌ها دامن بزنید. مثلا اگر امتحان قبلی را خراب کرده‌اید به آن نیندیشید، در شب امتحان فوتبال و فیلم‌های مهیج و ترسناک نبینید.
اگر دوست دارید نکات بیشتری در ارتباط با چگونگی برنامه ریزی امتحانات و موفق شدن در امتحانات مطالعه کنید می‌توانید به مقاله لینک شده مراجعه نمایید.
سخن آخر
در این مقاله از اف ریاضی سعی کردیم شما را با تکنیک‌های مهم برنامه‌ریزی امتحان ترم آشنا کنیم و به شما بگوییم که اگر نهمی یا دوازدهمی هستید، چه نکاتی را باید برای امتحانات نهایی رعایت و از چه کارهایی دوری کنید. پیشنهاد می‌کنیم که علاوه بر به کار بستن راهکارهای گفته شده، از اهمیت مشاوره تحصیلی و فواید آن غافل نشوید و از مشورت‌های مشاوران مجرب نیز در این زمینه بهره ببرید. موفق و تیز هوش باشید.
